متره و برآورد ( Quantity surveying and estimating)
در عمران به فرایند اندازه گذاری مقدار مصالح مورد نیاز برای اجرای یک پروژه یا محاسبه مقدار مصالح به کار رفته در یک پروژه اجرا شده گفته می‌شود. این اندازه‌گیری‌ها و آنالیزها معمولاً در جدول‌هایی خاص انجام می‌گیرند که به آن‌ها صورت وضعیت گفته می‌شود. متره و برآورد یکی از زیرمجموعه‌های مدیریت پروژه است. به افراد شاغل در این حرفه مترور گفته می‌شود. یک مترور باید درک خوبی از روش‌های ساخت و ساز و هزینه این روش‌ها داشته باشد. متره جهت محاسبه مقادیر و برآورد جهت پیش‌بینی قیمت اجرای پروژه‌های عمرانی کاربرد دارد.
وظایف یک مترور شامل موارد زیر است :
- مقدار و کیفیت مصالح مورد نیاز
- برآورد نیروی انسانی مورد نیاز برای اجرای پروژه
- تعیین نرخ در مناقصه‌ها
- زمان بندی ساخت و ساز
چرا متره و برآورد؟
- با استفاده از متره و برآورد هزینه تمام شده یک پروژه را به طور دقیق می توان مشخص کرد که این موضوع پایه و اساس تعریف هر پروژه برای سرمایه گذاران است، در واقع هزینه تمام شده یک پروژه با متره و برآورد مشخص می شود که در این صورت سرمایه گذار و کارفرمای پروژه متوجه می شود که از عهده مخارج پروژه بر می آید یا خیر.
- متره و برآورد است که مشخص می نماید پیمانکاران در هر مرحله از پروژه چقدر کار کرده اند و چه هزینه ای باید توسط کارفرما به پیمانکار پرداخت شود.
- سفارش مصالح مختلف در پروژه با متره و برآورد مشخص می شود.
- با استفاده از متره و برآورد می توان سود و زیان پروژه را مشخص نمود و ضررهای پروژه را به حداقل رساند.
- در کارهای دولتی برای برنده شدن پیمانکار در مناقصه، پیمانکار بایستی پیشنهاد قیمت ارائه نماید، پیشنهاد قیمت پیمانکار برپایه متره و برآورد بدست می آید.
انواع متره
-
متره مصالح:
عمده کاربرد متره مصالح به جهت سفارش مصالح است، به طوریکه فرضا برای اجرای دیواری به ابعاد 3 متر طول، ارتفاع 4 متر و به ضخامت 10 سانتی متر از آجر فشاری، متره مصالح مشخص می نماید، که چه تعداد آجر و چه مقدار ملات برای ساخت این دیوار لازم است. در عرف بازار به این روش متره باز می گویند، اما متره باز یک اصطلاح هست که ما به آن اعتقادی نداریم.
-
متره کارکرد:
همانطور که از نامش پیداست، اندازه گیری (متره) کارهای انجام شده در یک پروژه را متره کارکرد عملیات اجرایی می گویند. متره کارکرد، برای تعیین مقدار کارکرد هر یک از عملیات های اجرایی پیمانکار در پروژه کاربرد داشته، در واقع فرض نمایید که آرماتوربندی فونداسیون را پیمانکار انجام داده است. در این حالت پیمانکار مقدار آرماتور بسته شده را برحسب کیلوگرم مشخص نموده و در واقع میزان کارکرد خود را تعیین می نماید.
-
مهندسین مترور (کارشناس دفترفنی)
مهندس مترور شخصی هست که این اندازه گیری و محاسبات را عهده دار است. در نظر داشته باشید مهندس مترور باید شخصی با دقت و با حوصله و علاقه مند به محاسبات و ریاضی باشد. عموما مهندس مترور را در کشور ما با عنوان کارشناس دفترفنی می شناسند.
مراحل انجام متره و برآورد چیست؟
متره و برآورد، طی چند مرحله شامل جمع‌آوری اطلاعات پروژه و نقشه‌های ساختمانی، تفسیر نقشه‌های معماری و سازه‌ای، تعیین آیتم‌های مورد نیاز برای اجرای پروژه (متره) بر اساس داده‌های موجود و محاسبه هزینه هر آیتم بر اساس فهرست بها (برآورد) انجام می‌شود. در ادامه، هر یک از این مراحل را به طور خلاصه توضیح می‌دهیم.
جمع آوری اطلاعات پروژه در متره و برآورد چیست؟
اولین مرحله متره و برآورد، جمع‌آوری تمام نقشه‌ها و اطلاعات مرتبط با پروژه است. این اطلاعات شامل نقشه‌های معماری، نقشه‌های سازه‌ای، دستورالعمل‌ها و مستندات تکمیلی پروژه هستند. مرور تهیه و مطالعه این منابع اطلاعاتی، زمینه‌ساز یک متره و برآورد دقیق می‌شود. هنگام بررسی اطلاعات پروژه، باید به جزئیاتی نظیر ابعاد، واحدها، اندازه‌گیری‌ها و مشخصات مصالح توجه کرد.
یکی از بهترین روش‌های جمع‌آوری اطلاعات برای متره و برآورد، تقسیم کردن پروژه به فعالیت‌های کوچک‌تر و تقسیم کردن فعالیت‌ها به چندین بخش قابل مدیریت است. به عنوان مثال، برخی از پروژه‌های ساخت و ساز ساختمان‌های بزرگ، بر اساس تعداد طبقه تقسیم‌بندی می‌شوند. در برخی دیگر (پروژه‌های بزرگ‌تر)، تقسیم‌بندی بر اساس فازهای اجرایی و حتی بر اساس هر یک ساختمان صورت می‌گیرد. مهم‌ترین نکته در اینجا، کسب مهارت لازم برای بخش‌بندی صحیح و اصولی پروژه، فعالیت‌ها و آیتم‌های آن است.
تفسیر نقشه های ساختمانی در متره و برآورد چیست؟
یکی از مهم‌ترین مهارت‌های برای انجام درست متره و برآورد، مهارت خواندن و تفسیر نقشه‌های ساختمانی (معماری و سازه) است. نقشه‌های معماری شامل پلان کف، پلان ارتفاعی، پلان مقطع و پلان سایت هستند. این نقشه‌ها بر روی طراحی ساختمان و جانمایی المان‌های مختلف در آن تمرکز می‌کنند. نقشه‌های سازه‌ای، المان‌های سازه‌ای و سیستم‌های تاسیسات را نمایش می‌دهند. با درک علائم، توضیحات و مقیاس‌ها در این نقشه‌ها، مترور قادر به شناسایی المان‌های مورد نیاز برای متره خواهد بود.
روش تعیین آیتم های متره و برآورد چیست؟
ابزارها و روش‌های مختلفی برای انجام متره و برآورد وجود دارند. انتخاب روش مناسب، بر اساس پیچیدگی پروژه و ترجیحات مترور انجام می‌شود. یکی از متداول‌ترین روش‌ها، متره و برآورد دستی با استفاده از اندازه‌گیری‌های موجود در نقشه‌ها است. اجرای این روش، به تجربه بالا، چشمان تیز و مهارت محاسباتی خوب نیاز دارد.
دیگر روش انجام متره و برآورد، استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری است. نرم‌افزارهای تخصصی این حوزه، قابلیت‌هایی نظیر محاسبه خودکار آیتم‌ها و دسترسی به پایگاه داده مصالح را در اختیار کاربر قرار می‌دهند. نرم‌افزارهای کامپیوتری، دقت متره و برآورد را بهبود می‌‌بخشند.
محاسبه هزینه آیتم ها در متره و برآورد چیست؟
پس از جمع‌آوری دادهها، تفسیر دادهها و تعیین آیتم‌های مورد نیاز برای اجرای پروژه، نوبت به برآورد هزینه این آیتم‌ها بر اساس فهرست بها می‌رسد.
فهرست بها چیست؟
هنگام مطالعه و یادگیری در رابطه با متره و برآورد پروژه‌های مختلف، قطعا با عبارت فهرست بها مواجه می‌شوید. فهرست بها، راهنمای برآورد هزینه کارها در رشته‌های مختلف است. دفتر فنی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی بودجه کشور، فهرست بهای پروژه‌های عمرانی را در رسته‌ها و رشته‌های زیر تهیه و منتشر می‌کند:
- رسته ساختمان: رشته‌های ابنیه/تاسیسات مکانیکی/تاسیسات برقی/مرمت بناهای تاریخی
- رسته حمل و نقل: رشته‌های راه، باند فرودگاه و زیرسازی راه‌آهن/راهداری/نگهداری، تعمیر روسازی و ابنیه خطوط راه‌هن
- رسته آب و منابع طبیعی: رشته‌های خطوط انتقال آب/انتقال و توزیع آب روستایی/شبکه توزیع آب/آبیاری و زهکشی/سدسازی/شبکه جمع‌آوری و انتقال فاضلاب/حفاری چاه/ساخت و ترمیم قنات/آبیاری تحت فشار/ترمیم و بازسازی نوار حفاری در معابر شهری/آبخیزداری و منابع طبیعی/نگهداری و بهره‌برداری تاسیسات آب شرب روستایی
در یک جدول فهرست‌بها، هر ردیف جدول، از چند ستون با عنوان‌های زیر تشکیل می‌شود:
- شماره: کدی که برای ارجاع به آیتم در فهرست بها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- شرح: جزئیات تکمیلی در رابطه با آیتم‌ها و فعالیت‌های موجود در آن‌ها را توضیح می‌دهد.
- واحد: یکای مبنای هر آیتم برای انجام محاسبات را نمایش می‌دهد.
- بهای واحد (ریال): هزینه هر آیتم بر اساس واحد را مشخص می‌کند.
- مقدار: این بخش توسط مترور و برای تعیین تعداد آیتم‌ها بر اساس واحد مبنا پر می‌شود.
- بهای کل (ریال): هزینه محاسبه شده (ضرب مقدار در بهای واحد) برای هر آیتم توسط مترور در این ستون نوشته می‌شود.
پارامترهای دخیل در متره و برآورد پروژه های ساختمانی
پس از بررسی دقیق نقشه‌های اجرایی و مشخص کردن واحد انجام کار، قیمت روز مصالح و دستمزد نیروی انسانی بر اساس دفترچه فهرست بها، مقادیر محاسبه شده در جدول‌ها و برگه‌های مخصوص متره و برآورد وارد می‌شوند.
برخی از فعالیت‌ها و آیتم‌های اصلی در پروژه‌های ساختمانی عبارت هستند از:
- عملیات تخریب: بوته‌کنی، تخریب ساختمان و بناها، جمع‌اوری اسکلت، کندن آسفالت و غیره
- عملیات خاکی با دست: در صورت کم بودن حجم عملیات یا محدودیت‌های محل اجرا
- لجن‌برداری، حمل با چرخ‌دستی، خاک‌برداری، پی‌کنی، گودبرداری، کانال‌کنی، حفر میله چاه، تسطیح و رگلاژ سطوح، آب‌پاشی، کوبیدن سطوح و غیره بر اساس نوع زمین (لجنی، نرم، سخت و سنگی)
- عملیات خاکی با ماشین: خاک‌برداری، پی‌کنی، گودبرداری، شخم زدن، کانال‌کنی، بارگیری، حمل و غیره بر اساس نوع زمین (لجنی، نرم، سخت و سنگی)
- عملیات بنایی با سنگ: اجرای فعالیت‌ها با ملات‌های مختلف مانند ماسه سیمان، ماسه آهک و باتارد یا اجرای فعالیت‌ها به صورت خشکه‌چینی مانند بلوکاژ کف، سنگ‌ریزی پشت دیوارها و پی
- قالب‌بندی (چوبی و فلزی): قالب‌بندی فلزی در پی‌ها، ستون‌ها و شناژ‌ها و قالب‌بندی چوبی در صورت ضرورت استفاده از قالب‌های چوبی
- کارهای فولادی با میلگرد: تهیه، بریدن، خم کردن و کار گذاشتن انواع میلگرد، تهیه، ساخت و نصب میل‌مهار دنده شده از هر نوع میلگرد با پیچ و مهره‌های مربوط
- بتن درجا: تهیه بتن (معمولا با سیمان پرتلند و شن و ماسه‌ی شسته طبیعی)، اجرای بتن، لیسه‌ای کردن و پرداخت سطوح بتنی
- کارهای فولادی سنگین: ستون‌گذاری، تیرریزی و جوشکاری
- سقف سبک بتنی: تهیه تمام مصالح به استثنای میلگرد، تهیه تجهیزات مورد نیاز به طور کامل و اجرای سقف بتنی با تیرچه بلوک توخالی بتنی یا سفالی
- آجرکاری و شفته‌ریزی: آجرکاری با آجری فشاری و ملات ماسه سیمان، نماچینی با آجر ماشینی سوراخ‌دار
- بتن پیش‌ساخته و بلوک‌چینی: تهیه و نصب جدول‌های بتنی پیش‌ساخته، تهیه و نصب لول‌ی سیمانی و بنایی با بلوک سیمانی
- عایق کاری رطوبتی: عایق‌کاری رطوبتی با دو، سه یا چهار قشر اندود قیر و یک، دو یا سه لایه گونی برای سطوح حمام‌ها، توالت‌ها و روی‌پی‌ها
- کارهای آزبست سیمان: تهیه و نصب ورق‌های صاف، موج‌دار یا معمولی آزبست سیمان برای پوشش سقف کاذب، سطوح قائم، نماها، محل تعبیه دودکش، محل تعبیه هواکش، سطوح شیب‌دار و غیره
- کارهای فولادی سبک: تهیه، ساخت و نصب چهارچوب فلزی، حفاظ در و پنجره آهنی، لوله ناودان و دودکش، تهیه و نصب صفحات رابیتس برای سقف کاذب و کارهای مشابه، تهیه مصالح پوشش سقف با ورق گالوانیزه‌ی کرکره‌ای و غیره
- کارهای آلومینیومی: تهیه، ساخت و یا نصب در و پنجره آلومینیومی، سقف کاذب آلومینیومی، توری پشه‌گیر آلومینیومی، درپوش لوله‌های بخاری و غیره
- اندودکاری و بندکشی: اندود گچ و خاک برای زیر سقف‌ها، شمشه‌گیری سطوح قائم و سقف‌ها با ملات و گچ، اندود تخته‌ماله‌ای روی سطح قائم و افقی، ساخت سبه‌بان بتنی بالای پنجره با تعبیه‌ی آبچکان و غیره
- کارهای چوبی: تهیه، ساخت و یا نصب در به همراه یراق کوبی، چهارچوب در، کلاف در چوبی و غیره
- کاشیکاری، سرامیک‌کاری و موزاییک فرش: کاشیکاری سطوح قائم با کاشی لعابی، تهیه و نصب کاشی کفی (سرامیک)، فرش کف با موزاییک و غیره
با توجه به نوع سازه (فولادی، بتنی، آجری) و جزئیات پروژه، امکان نیاز به اجرای فعالیت‌های بالا وجود دارد. برای هر یک از فعالیت‌ها، باید شرح عملیات، واحد اندازه‌گیری و بهای واحد مشخص شود. در صورت عدم مطالعه و دقت بر روی جزئیات دستورالعمل‌ها، امکان به وجود آمدن اختلاف بین طرفین قرارداد و خطا در متره و برآورد افزایش می‌یابد.
به عنوان مثال، در عملیات تخریب، هزینه‌ای بابت جمع‌آوری، بارگیری و حمل مصالح ناشی از تخریب تا محل انباشت و چیدن آن‌ها پرداخت نخواهد شد. عدم اطلاع از این موضوع و عدم رسیدن به توافق در مورد آن می‌تواند به اختلاف بین پیمانکار و کارفرما منجر شود. علاوه بر فعالیت‌های معرفی شده، مترور باید هزینه حمل مصالح و تجهیز کارگاه را نیز برآورد کند.
برآورد هزینه حمل مصالح و تجهیز کارگاه
- مبنای تعیین مسافت حمل، نزدیک‌ترین راه است. این راه، بر اساس دفترچه‌ی مسافت وزارت راه و ترابری تعیین می‌شود.
- حمل مصالح از طریق راه‌های خاکی و شنی، ۳۰ درصد به بهای حمل اضافه می‌کند.
پس از تحویل زمین به پیمانکار و معرفی عوامل طرفین قرارداد (به همراه دستگاه نظارت)، نوبت به تجهیز کارگاه توسط پیمانکار می‌رسد. در این مرحله، پیمانکار، تمام اقدامات لازم برای آماده‌سازی کارگاه به منظور شروع فعالیت‌های پروژه را انجام می‌دهد.
ضرایب مورد استفاده در برآورد
قیمت‌های مندرج در فهرست بها، برای اجرای پروژه در شرایط عادی معتبرند. شرایط انجام فعالیت‌ها از یک پروژه تا پروژه دیگر تغییر می‌کند. از این‌رو، برای تعدیل قیمت‌ها در برآورد، از ضرایب مختلفی استفاده می‌شود. انواع ضرایب مورد استفاده در برآورد عبارت هستند از:
- ضریب بالاسری: ضریب جبران هزینه‌های مالیاتی، بیمه‌های تامین اجتماعی، تهیه ضمانت‌نامه‌ها، عوارض معادن، سود پیمانکار و غیره
- ضریب طبقات: ضرایب سطح زیربنای هر طبقه بالاتر یا پایین‌تر از طبقه هم‌کف
- ضریب ارتفاع: ضرایب سختی اجرای کار در ارتفاع بیشتر از ۳/۵ متر
- ضریب منطقه: ضرایب سختی کارهای ساختمانی و تاسیساتی در شهرهای مختلف بر اساسویژگی‌های محلی، میزان برخوردار یا محروم بودن، امکان دسترسی به نیروی کار، تامین مصالح و غیره
- ضریب پیشنهادی پیمانکار: ضریب حاصل از تقسیم مبلغ پیشنهادی پیمانکار در زمان برگزاری مناقصه بر مبلغ برآورد اولیه‌ی هزینه‌ی انجام کار
- ضریب تعدیل: ضریب تغییر قیمت‌ها بر اثر گذشت زمان
از دیگر ضرایب مورد استفاده در برآورد می‌توان به ضریب سختی کار و ضریب تجهیز/برچیدن کارگاه نیز اشاره کرد. مقدار ضرایب مورد استفاده در برآورد، در فهرست آورده شده است.
اصطلاحات تخصصی متره و برآورد
اصطلاحات بسیار زیادی در حوزه متره و برآورد وجود دارند. در این بخش، قصد داریم برخی از اصطلاحات رایج در این حوزه را تعریف کنیم.
متره در متره و برآورد چیست؟
«متره» (Quantity Surveying یا Quantity Takeoff)، به معنای سنجش و اندازه‌گیری است. در رشته معماری، به اندازه‌گیری و تعیین دقیق مقادیر مصالح لازم بر اساس نقشه‌های اجرایی، تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز، متره می‌گویند.
برآورد در متره و برآورد چیست؟
«برآورد» (Estimating)، به معنای محاسبه هزینه‌ای است که از متره به دست می‌آید.
متره و برآورد اولیه چیست؟
به متره و برآورد مقادیر و آیتم‌های اجرایی برای طرح‌های مقدماتی، متره و برآورد اولیه می‌گویند. متره و برآورد اولیه به صورت تقریبی انجام می‌شود. هدف از این فرآیند، داشتن یک تخمین اولیه از هزینه‌های پروژه و پیش‌بینی بودجه مورد نیاز است.
تجهیز و برچیدن کارگاه در متره و برآورد چیست؟
تجهیز کارگاه، فعالیت‌ها و اقداماتی است که به صورت موقت برای اجرای پروژه انجام می‌شوند. پس از اتمام پروژه، جمع‌اوری مصالح، تاسیسات، ساختمان‌های موقت، تجهیزات به همراه تسطیح و تمیز کردن کارگاه صورت می‌گیرد. به این فعالیت‌ها، برچیدن کارگاه می‌گویند. بهای فعالیت‌های تجهیز و برچیدن کارگاه، در متره و برآورد لحاظ می‌شود.
مصالح پای کار در متره و برآورد چیست؟
به مصالح تهیه شده و انبار شده توسط پیمانکار در محل کارگاه، مصالح پای کار می‌گویند. مصالح پای کار پس از ثبت در صورت وضعیت، متعلق به کارفرما هستند اما پیمانکار مسئولیت حفظ و نگهداری آن‌ها را بر عهده دارد.
هزینه خام در متره و برآورد چیست؟
به هزینه‌ای که بر اساس آیتم‌های موجود در فهرست بها و بدون در نظر گرفتن ضرایب تعدیل محاسبه می‌شود، هزینه خام می‌گویند.
جدول ریزمتره در متره و برآورد چیست؟
فرم ریزمتره یا جدول ریزمتره، جدول آماده‌ای است که به منظور وارد کردن اطلاعات آیتم‌های مختلف در متره و براورد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این جدول، شامل اطلاعاتی نظیر ردیف، شماره آیتم در فهرست بها، شرع آیتم، تعداد، طول، عرض، ارتفاع، وزن، واحد، جمع جز، جمع کل و توضیحات است.
اسناد مناقصه در متره و برآورد چیست؟
اسناد مناقصه، مجموعه اسنادی هستند که برای دعوت از پیمانکاران و ارائه اطلاعات پروژه به آن‌ها تهیه می‌شوند. یکی از وظایف مترور، آماده‌سازی و مدیریت این اسناد است.
شرایط عمومی پیمان چیست؟
شرایط عمومی پیمان، مفاد و تبصره‌هایی است که روابط بین کارفرما و پیمانکار را به همراه حدود تعهدات و اختیارات آن‌ها را مشخص می‌کند. این شرایط در نشریه ۴۳۱۱ سازمان برنامه و بودجه آورده شده‌اند. نحوه پرداخت هزینه‌ها، مالیات‌ها، عوارض و تخلفات بر اساس شرایط عمومی پیمان تعیین می‌شود. به همین دلیل، در متره و برآورد باید این شرایط را در نظر گرفت.
شرایط خصوصی پیمان چیست؟
شرایط خصوصی پیمان، مفاد و تبصره‌هایی است که به منظور تکمیل شرایط عمومی پیمان تعریف می‌شود. این شرایط می‌تواند بر اساس توافق طرفیت قرارداد تغییر کند. البته شرایط خصوصی نباید با شرایط عمومی در تضاد باشند یا آن‌ها را نقض کنند. در نظر گرفتن شرایط خصوصی پیمان در متره و برآورد، دقت محاسبات و تخمین‌‌ها را بالاتر می‌برد؛ زیرا جزئیات بیشتری از مسائل مالی و نحوه انجام پرداخت‌ها در شرایط خصوصی گنجانده می‌شود.
تحلیل هزینه و منفعت در متره و برآورد چیست؟
تحلیل هزینه و منفعت، یک تحلیل امکان‌سنجی است که به منظور ارزیابی شرایط مالی پروژه و میزان سود حاصل از آن اجرا می‌شود.
سرریز هزینه در متره و برآورد چیست؟
سرریز هزینه زمانی رخ می‌دهد که هزینه‌های واقعی پروژه از تخمین اولیه یا بودجه مصوب عبور کنند.
برگه مالی در متره و برآورد چیست؟
برگه مالی، سندی است که هزینه‌های پروژه را بر اساس متره و فهرست بها به طور خلاصه نمایش می‌دهد.
صورت وضعیت موقت در متره و برآورد چیست؟
صورت وضعیت، هزینه‌ای سندی است که هزینه‌های خرید مصالح پای کار و تجهیز کارگاه را نمایش می‌دهد. صورت وضعیت‌های صادر شده به صورت دوره‌ای و در حین انجام پروژه، با عنوان صورت وضعیت موقت شناخته می‌شوند.
صورت وضعیت قطعی در متره و برآورد چیست؟
به صورت وضعیت صادر شده در زمان پایان کار پروژه، صورت وضعیت قطعی می‌گویند. در این صورت وضعیت، تمام هزینه‌های تمام شدن کارها و جمع شدن کارگاه ذکر می‌شود.
تعدیل در متره و برآورد چیست؟
در پروژه‌های عمرانی، به دلیل تورم و افزایش قیمت‌ها در طول زمان، هزینه انجام فعالیت‌ها تغییر می‌کند. از این‌رو، پیمانکار با تهیه و ارائه یک سند، از کارفرما می‌خواهد تا با پرداخت مبلغ تعدیلی، خسارت‌های ناشی از تورم را جبران کند.
دستور کار در متره و برآورد چیست؟
دستور کار، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و مشخصات فنی است که کارفرما به پیمانکار ارائه می‌دهد. پیمانکار، بر اساس دستور کار به اجرای فعالیا‌های پروژه می‌پردازد. دستور کار می‌تواند شامل نقشه‌ها، مشخصات فنی، شرایط عمومی پیمان، شرایط خصوصی پیمان و سایر اسناد مرتبط با پروژه باشد.
کلیم در متره و برآورد چیست؟
هنگامی که روند اجرای پروژه به دلیل ارائه اطلاعات ناقص، عدم پرداخت به موقع پیش‌پرداخت یا تاخیر در تهیه منابع مورد نیاز از طرف کارفرما به مشکل می‌خورد، هزینه‌های پیمانکار افزایش می‌یابد. در این شرایط، پیمانکار، مبلغ بیشتری را برای اجرای پروژه از کارفرما درخواست می‌کند. به این درخواست، ادعا یا کلیم (Claim) می‌گویند.
نرم افزارهای مورد استفاده برای متره و برآورد
از شناخته شده‌ترین و بهترین نرم‌افزارهای متره و برآورد می‌توان به اکسل و رویت اشاره کرد.
کاربرد اکسل در متره و برآورد
- تهیه لیست موجودی کالا (BOM)
- تهیه فهرست تعداد مصالح مورد نیاز (BOQ)
- تهیه گزارش‌های پیشرفت
- حسابداری مالی
- رسم نمودار
- فرمول‌نویسی
کاربرد رویت در متره و برآورد
- متره دقیق با استفاده از داده‌های کامل ثبت شده در مدل
- برآورد پویای هزینه با استفاده از به‌روزرسانی لحظه‌ای داده‌های مدل
- ادغام دادهها با دیگر نر‌افزارهای متره و برآورد و نرم‌افزارهای مدیریت پروژه
- تصویرسازی داده‌های مالی به منظور تهیه ارائه‌های قابل درک
واحدهای اندازه گیری در متره و برآورد پروژه های ساختمانی چیست؟
یکی از پارامترهای مهمی که در متره و برآورد این فعالیت‌ها باید در نظر گرفت، واحدهای اندازه‌گیری آن‌ها است. در ادامه، واحدهای رایج در فهرست بها و کارهای قابل اجرا با این واحدها را فهرست کرده‌ایم:
- متر مکعب: عملیات خاکی، کارهای آجری، کارهای بتنی، شن، ماسه و سنگ‌های مورد استفاده برای سفت‌کاری و دیگر فعالیت‌های مشابه
- متر مربع: اندودهای داخلی و خارجی، عایق‌کاری، رنگ‌کاری، آسفالت (با ضخامت)، سنگ‌های پلاک (با ضخامت)، شیشه‌کاری، کاشیکاری، سرامیک‌کاری و فعالیت‌های مشابه
- متر: قرنیزها، پلاستیک روی نرده/پله، نهرکشی، جدول‌کشی، کابل/سیم‌کشی، لوله‌کشی و فعالیت‌های مشابه
- تن-کیلوگرم: کارهای فلزی، حمل مصالح از قبیل آجر، سیمان، گچ و غیره
- دستگاه: لوازم بهداشتی نظیر ظرفشویی، دستشویی، توالت فرنگی، دوش، فلاش تانک و غیره
- عدد بدون واحد: ادوات برقی مانند کلید پریز و غیره
مهارت های مورد نیاز برای موفقیت در حوزه متره و برآورد
برای موفقیت در حوزه متره و برآورد، باید بر روی مجموعه‌ای از مهارت‌های تخصصی و عمومی تسلط داشته باشید. در ادامه، این مهارت‌ها را به طور خلاصه معرفی می‌کنیم.
مهارت‌های تخصصی یا سخت متره و برآورد چیست؟
- مهارت‌های فنی
- مهارت‌های محاسباتی و اندازه‌گیری
- مهارت‌های نرم‌افزاری
- مهارت‌های مدیریت داده
مهارت‌های عمومی یا نرم متره و برآورد چیست؟
- دقت به جزئیات
- تفکر انتقادی
- مهارت‌های ارتباطی
- حل مسئله
- مدیریت زمان
- تطبیق‌پذیری
